Anlatım Bozuklukları

Bütün diller, iletişim kurma gereksinimi ile ortaya çıkmıştır. Bu işlev sayesinde insanlar birbiriyle iletişim kurar ve anlaşır. Bir kişi, anlatmak istediği konuyu konuştuğu dilin sahip olduğu kurallara uygun bir şekilde anlatmalı ve bunu yaparken dili açık ve yalın olarak kullanmalıdır. Bu sayede karşınızdaki kişiler anlatılmak isteneni tam olarak kavrar ve farklı anlaşılmaların önüne geçilir. Eğer bu noktalara özen gösterilmezse anlatım bozuklukları ortaya çıkar ve insanlar anlaşılmakta zorlanırlar. Sözcüklerin, sözcük gruplarının ve diğer ögelerin sahip olduğu anlam ve dil bilgisi kurallarına uygun bir şekilde kullanılması gerekir, aksi takdirde anlatım bozukluklarının ortaya çıkması kaçınılmaz olur. Sizler de paylaştığımız anlatım bozuklukları PDF dosyalarını ücretsiz bir şekilde indirebilir ve dilediğiniz zaman konu tekrarı yapabilirsiniz.
Anlatım Bozukluğu Çeşitleri
1. Anlama Dayalı Anlatım Bozuklukları
Anlama dayalı anlatım bozuklukları 7 başlık altında incelenir:

• Gereksiz Sözcük Kullanılması: Bir sözcük cümleden çıkarıldığında anlamda herhangi bir daralma ya da eksikliğe yol açmıyorsa o sözcük gereksiz kullanılmıştır. Bu, duruluk ilkesiyle de belirtilir.
• Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanılması: Cümle içinde kullanılan sözcüklerin, Türkçenin söz dizimine uygun bir şekilde doğru yerde kullanılması gerekir. Aksi hâlde anlatım bozukluğu oluşur.
• Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması: Sözcüklerin kullanıldığı yer kadar anlamı da önemlidir. Bir sözcük, cümle içerisinde anlamına uygun bir şekilde kullanılmazsa anlatım bozukluğuna yol açar.
• Atasözü ve Deyimlerin Yanlış Anlamda Kullanılması: Cümlede verilmek istenen mesaja uygun doğru bir deyim ve atasözü kullanılmazsa anlatım bozukluğu oluşur. Bu nedenle konuşma ve yazmada kullandığımız deyim ve atasözlerinin anlamlarını bilmemiz gerekir.
• Anlamı Birbiriyle Çelişen Sözcüklerin Birlikte Kullanılması: Cümle içinde anlam olarak çelişen sözcülerin kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar. Bu tür anlatım bozukluklarında genellikle bir kesinlik bildiren sözcük kullanıldıktan sonra ihtimal bildiren bir sözcük ya da ek kullanılır.
• Sıralama ve Mantık Yanlışlığı: Cümlede verilen kavramların önem sırasının karıştırılması ya da cümlenin mantık açısından yanlış oluşturulması anlatım bozukluğuna sebep olur.
• Anlam Bakımından Belirsizlik: Cümle içerisinde kişilerden bahsederken kişi zamirlerini kullanmamak anlatım bozukluğu oluşturur. Anlam belirsizliğini ortadan kaldırmak için bahsedilen kişiyi karşılayacak doğru zamirleri kullanmalıyız.

• Yüklem ve Özne Arasındaki Uyuşmazlık: En sık görülen anlatım bozukluklarından biridir. Cümle içindeki özne, yüklemle “tekillik-çoğulluk, şahıs ve olumlu-olumsuzluk” gibi durumlarla uyum içerisinde olmalıdır.
• Özne Eksikliği: Yüklemdeki eyleme göre öznenin olmaması ya da bir öznenin birden fazla yükleme bağlanması anlatım bozukluğuna yol açar.
• Nesne Eksikliği: Sıralı ve bağlı cümlelerde iki yüklemin tek bir nesneye bağlanması anlatım bozukluğuna sebep olur.
• Tümleç Eksikliği: Sıralı ve bağlı cümlelerde genellikle ortak kullanılan ögelerin yükleme bağlanamamasından kaynaklanır.
• Yüklem Eksikliği: Sıralı ve bağlı cümlelerde iki cümlenin bir yükleme bağlanması ya da ek eylemin ortak kullanılması ile oluşur.
• Tamlama Yanlışları: Çoğunlukla isim ve sıfatların aynı tamlanana bağlanması sonucu oluşan bir anlatım bozukluğudur.
• Eklerle İlgili Yanlışlar: Cümle içerisinde eklerin eksik, fazla ya da yanlış yerde kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.
• Bağlaç Yanlışları: Bağlaçlardan bazıları olumlu ve olumsuz yargıları birbirine bağlar. Bu kullanıma uyulmadığında anlatım bozukluğu meydana gelir.

Sizler de anlatım bozuklukları konusunu detaylı bir şekilde öğrenmek ve sınavlarda başarılı olmak için ekte yer alan anlatım bozuklukları konu anlatım PDF’sini ücretsiz bir şekilde indirebilir ve çalışmaya başlayabilirsiniz.